Jak czerpać z wiedzy o stylu myślenia i działania na rzecz swojej efektywności indywidualnej ale również zespołowej rozmawiam z Moniką Dawid – Sawicką, certyfikowanym trenerem i partnerem FRIS w oparciu o jej doświadczenie z ponad 700 sesji indywidualnych i zespołowych z wykorzystaniem FRIS.
Portal OsobyZasoby: FRIS to narzędzie rozwojowe. Muszę przyznać, że od kiedy zapoznałam się z nim zostałam jego ogromną fanką.
Monika Dawid-Sawicka: Ja też. Kiedy pojawiła się informacja, że można certyfikować się z pracy z narzędziem jakim jest FRIS, oraz że to pierwsze polskie narzędzie pomyślałam, że warto zwrócić na nie uwagę. Najpierw jednak musiałam je przetestować na sobie. Testy przebiegły pomyślenie 🙂 Im częściej wykorzystuję FRIS w pracy rozwojowej z osobami indywidualnymi oraz zespołami i całymi firmami, tym większą staję się fanką narzędzia. Widzę, jak często badanie stylu myślenia i działania FRIS pozwala zrozumieć i nazwać swój potencjał oraz właściwie wykorzystać potencjał drzemiący w innych. Oczywiście FRIS jest „tylko” narzędziem a kluczowym jest sam proces pracy z wynikami czyli osoba certyfikowanego trenera, jego wiedza i warsztat. Ja pracując z wynikami badania stylu myślenia i działania korzystam ze swojego doświadczenia i warsztatu pracy coachingowej, z kolei pracując z zespołami kluczowa jest dla mnie moja wiedza z obszaru procesu facylitacji i warsztat trenerski. Bardzo doceniam sposób, w jaki jest przygotowany raport z wynikami jednak to właśnie proces pracy z doświadczonym, certyfikowanym trenerem jest dla mnie tym, co przynosi zrozumienie i wykorzystanie z tej wiedzy.
OZ: Monika, powiedz może na początku czym jest FRIS?
MD-S: FRIS to narzędzie, które określa i opisuje nasz naturalny sposób myślenia oraz działania. Pokazuje najlepsze sposoby na wykorzystanie naturalnych predyspozycji – zarówno w pracy, jak i w relacjach czy w rozwoju osobistym. FRIS może też wpływać na nasze myślenie o sposobie pracy i o mocnych stronach, wspierać w rozwoju ścieżki kariery i realizacji zadań, które są zbieżne ze stylem działania i myślenia. Co ważne, pozwala też zrozumieć inne style myślenia, a przez to uczy szacunku do odmienności innych stylów myślenia. Jest też bezcenny dla trafności i skuteczności naszej komunikacji.
OZ: Jest prosty, praktyczny, no i polski. Tak często opisywane jest narzędzie. Jak to interpretować?
MD-S: Trochę to wygląda jak slogan, ale faktycznie tak jest. Jest prosty w wykorzystaniu, a przez to tak skuteczny. W przypadku wielu narzędzi spotkałam się z tym, że narzędzia tłumaczone tracą. Nie zawsze oddają esencję, niuanse związane z językiem. W przypadku FRISa trafność językowa jest ogromna. Może też dlatego, że raporty FRIS powstały w dialogu z użytkownikami. Był doskonalony na podstawie testów trafności i oceny odbioru kilkuset osób, przez co zawiera informacje, które użytkownicy uznali za najważniejsze i najbardziej wartościowe. Ważne jest też to, że FRIS nie opiera się na Jungu, jego funkcjach czy typach, jak większość podobnych narzędzi na rynku. Nie jest też badaniem osobowości. FRIS bazuje na teoriach z obszaru psychologii poznawczej i dotyczy tego, jak ludzie myślą i rozwiązują problemy. To oznacza, że w przypadku zachowania nie tyle opisuje je, lecz odpowiada na pytanie „dlaczego”, „jaka jest przyczyna”. Stąd tak duża praktyczna użyteczność.
OZ: FRIS zdobywa rzesze fanów, bo na koniec procesu otrzymujesz raport, który jest napisany czytelnym językiem i to jest absolutnie twoje.
MD-S: Dokładnie i wiesz co z tym możesz zrobić i co to dla ciebie oznacza. Jednak ważne jest to co dzieje się przed otrzymaniem raportu. Tu kluczowa jest praca z osobą lub zespołem. Autodiagnoza, poznanie innych stylów poznawczych to moment, który pozwala faktycznie zrozumieć co znaczy styl myślenia i działania. W prowadzeniu tych sesji, tak jak już wspominałam, bardzo pomaga mi mój warsztat coacha i facylitatora.
Zaproszenie do refleksji, unikanie generalizowania, pogłębianie uzyskanej wiedzy przez wartościowe pytania staje się faktycznym momentem, w którym możemy zrozumieć czym jest nasz styl myślenia i jak z niego korzystamy w codziennym życiu. Wiele procesów rozwojowych związanych ze świadomym budowaniem swojej ścieżki kariery zaczynam właśnie z wykorzystaniem narzędzia, jakim jest FRIS.
OZ: Co się składa na proces pracy z wynikami badania?
MD-S: Po badaniu certyfikowany trener otrzymuje szczegółowe wyniki stylu myślenia oraz stylu działania widoczne na sześciu skalach. Podczas omawiania wyników możemy pracować ze specjalnymi kartami, planszami, mapami procesów, na których można zobaczyć jaką pełni się rolę w zespole czy projekcie. Te narzędzia pomagają dostrzec gdzie nasze kompetencje są lub mogą być najlepiej wykorzystywane. Po sesji lub w trakcie jej trwania dana osoba otrzymuje rozbudowany raport, w którym opisane są style myślenia, dokładnie opisany własny styl myślenia i oczywiście indywidualny styl działania. Ważne są też rekomendacje związane z tym jak najlepiej korzystać ze swojego stylu myślenia i działania.
OZ: W moim raporcie mam też opisane jak ja mogę komunikować się z innymi stylami myślenia.
MD-S: To narzędzie daje ci dużą wiedzę o sobie, ale też uwrażliwia cię na aspekt komunikacji z innymi. Oczywiście, bez zrealizowania pełnego badania nie masz informacji czy po drugiej stronie stołu masz np. kogoś o stylu myślenia Wizjonera, ale możesz przypuszczać, że jeśli ktoś myśli obrazowo, jest na poziomie wizji, tysiąca projektów, tworzenia, zmieniania, wymyślania i interesuje go faza kreacji i wymyślania to być może jest to Wizjoner. Sesja ale też sam raport daje cenne wskazówki co jest ważne w procesie komunikacji dla poszczególnych stylów myślenia, jak się z tą osobą komunikować i co działa. Bardzo często w czasie warsztatów z zespołami pojawia się efekt „aha”. Wiemy dlaczego dany klient wciąż prosi o informacje, z kolei inny potrzebuje być włączony w fazę wymyślania całości procesu a inny po kilku ważnych dla niego informacjach, jeszcze w trakcie spotkania potrafi podjąć decyzję.
OZ: Jak jeszcze wiedza o stylach myślenia przekłada na praktykę?
MD-S: Podczas sesji lub warsztatów można przekonać się jak ten sam komunikat w zależności od tego jaki styl myślenia reprezentuje odbiorca jest inaczej słyszany. Na kursie certyfikacyjnym na podstawie swoich stylów myślenia i działania zostaliśmy podzieleni na 4 homogeniczne grupy. Przed każdą grupą postawiono do wykonania te samo zadanie – zbudowanie trzech modeli pozornie skomplikowanej bryły. Należało to zrobić do zespołowo. Dodatkowo mogliśmy przyglądać się, jak robią to inne grupy. Rozbieżność stylu pracy każdej z grup, sposobu komunikacji, podziału pracy, podejście do rywalizacji i samej szybkości działania była na tyle duża, że okazała się dla wszystkich ogromnym zaskoczeniem. Teoretycznie znaliśmy różnice pomiędzy poszczególnymi stylami myślenia, jednak doświadczenie, jak bardzo się różnimy w praktyce działania, jak inaczej się komunikowaliśmy, jak włączaliśmy innych ze własne działania było praktycznym pokazaniem tego, czego uczyliśmy się w praktyce.
OZ: Swój test rozwiązywałam przez internet, a potem się spotkałyśmy. Czy zawsze jest tak? Czy omówienie wyników odbywa się zawsze w sposób indywidualny?
MD-S: W metodzie, którą pracuję ważne jest aby po wypełnieniu testu, spotykać się osobiście jeśli pracujemy indywidualne lub zespołowo jeśli pracuję z zespołem lub firmą. To pozwala zrozumieć czym jest styl myślenia i działania. Praca z certyfikowanym trenerem narzędzia pozwala też uniknąć generalizacji i swoich własnych interpretacji. Wspominałam już, że w mojej pracy z osobami w procesach rozwojowych FRIS to narzędziem, z którego często korzystam w momencie rozpoczęcia procesu coachingowego. Sesja w wynikami badania buduje wysoki poziom autorefleksji. Wspólnie z klientem mogę zobaczyć jego poziom samoświadomości. Dostrzec to, co go wspiera, na ile znasz swój styl myślenia, w jakim stopniu ścieżka zawodowa jest zbieżna ze stylem działania i myślenia.
OZ: Myślę, że FRIS to świetne narzędzie także do coachingu kariery, budowy efektywności zespołów.
MD-S: FRIS jest wykorzystywany w każdym z tych obszarów. Styl myślenia i działania wiąże się z określonym sposobem zbierania i porządkowania informacji, z określonym sposobem komunikacji. Jeśli firma tworzy nowy dział to również świetne narzędzie, które pozwala odpowiedzieć, kogo mamy w zespole, a kogo potrzebujemy. Jeśli myślimy o tym, że zespół będzie realizował nowe zadania poprzez badanie FRIS również możemy sprawdzić, czy kompetencje, które mamy w zespole są wystarczające i na ile patrząc na proces efektywności realizacji projektów zabezpieczone są wszystkie elementy procesu.
OZ: A jak to jest w przypadku coachingu kariery?
MD-S: Na początkowym etapie kariery, albo kiedy myślisz o swojej karierze, FRIS daje ci informacje, w którym kierunku iść. To nie jest kwestia mówienia, że możesz zostać prawnikiem czy policjantem, ale pokazywanie jak dużą łatwość masz w pracy z ludźmi, jak się czujesz na poziomie tworzenia i wymyślania, i to jest kierunek, w którym powinieneś pójść. Bez względu na to czy będzie kancelaria czy komenda policji, wskaże Ci obszar, w który powinieneś się kierować.
OZ: Powinniśmy iść w kierunku tego co czujemy?
MD-S: Nasz styl myślenia jest stały i tu nic nie zmienimy. Jest rzeczą przynależą nam. Kształtuje się na wczesnym etapie rozwoju. Odpowiem na Twoje pytanie, że powinniśmy iść przez życie mając świadomość swojego stylu myślenia i korzystając z tego co nas wspiera w czym jesteśmy w sposób naturalnie lepsi od innych, co przynosi nam satysfakcje. Często nie chodzi o wielkie zmiany i transformację ale o nazwanie tego co jest nasze i korzystanie z własnego potencjału.
OZ: A czy możemy zmienić styl działania?
MD-S: Styl działania może podlegać zmianom. Nie będą one oczywiście diametralne, bo styl działania opiera się na stylu myślenia, zresztą miałam już takie przypadki na przestrzeni tych kilku lat pracy z tym narzędziem. Wystarczy rewolucja w obszarze roli zawodowej, która spowoduje, że uruchomią nam się perspektywy myślenia, z których wcześniej rzadko lub mniej chętnie korzystaliśmy.
OZ: A jak pracować z młodzieżą?
MD-S: To ciekawe historie. Pracowałam z zespołami w organizacjach i już kilkakrotnie po tej pracy zgłaszały się do mnie uczestniczki warsztatów, które są mamami z pytaniem lub stwierdzeniem, że ”to” przydało by się ich dziecku, które właśnie kończy liceum czy jest na studiach. Często zaczynały rozmowę od stwierdzenia „gdybym miała wiedzę o stylu myślenia kilka, kilkanaście lat wcześniej to być może…”. One chciały wspierać swoje dzieci bez przymuszania do danej drogi zawodowej. Takie sesje też prowadziłam jednak ważne jest to, że jest to narzędzie, z którego nie powinno korzystać się wcześniej niż w okolicach końca liceum czy pełnoletniości. Myślę, że ciekawe w tym kontekście będzie to, że został przeprowadzony ogólnopolski projekt badania stylu myślenia i działania nauczycieli. Badania, które były prowadzone pokazują, w jak dużym stopniu nauczyciele preferują wśród uczniów styl myślenia i działania, który sami posiadają. Warto mieć tego świadomość.
OZ: Dostałam raport i dowiedziałam się, a właściwie potwierdziły się moje przeczucia, że bilanse, zestawienia i raporty uważam za zbędne w życiu i w pracy. Czy to jest jednocześnie wskazówka, że warto się na tych aspektach koncentrować i je wzmacniać czy dać sobie z tym spokój i uznać, to za swoje słabsze strony?
MD-S: Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Myślę sobie, że czasami są to nasze zadania zawodowe. Czasami ich realizacja nie przynosi nam to satysfakcji. Warto się jednak zastanowić, czy czasu, który poświęcimy na wzmacnianie naszych słabszych stron nie wykorzystać na wspieranie tego co w nas pracuje i w czym jesteśmy lepsi od innych. Nie bądźmy średniakami. Miejmy dziedziny, w których jesteśmy bardzo dobrzy, nie starajmy się być „średni” ze wszystkiego.
OZ: FRIS w rekrutacji? Pomysł wydaje mi się ciekawy i kuszący, jak patrzę na potrzeby organizacji to widzę, że następuje powrót do miękkiego HR. Jak przez moment był szał na dane liczbowe, tak teraz istotniejsze jest tworzenie zgranych zespołów, dbanie o komfort pracowników.
MD-S: Tak rekrutujemy coraz częściej ludzi, którzy mają wartości podobne do wartości organizacji, czy zespołów, do których ich pozyskujemy. Pracowałam z organizacjami, które wykorzystywały badanie FRIS’a dla budowania efektywności swoich zespołów, zastanawiając się nad tym, kto może mieć największy potencjał, aby zostać szefem projektu, na kogo zwrócić uwagę w momencie w którym w firmie pojawiają się nowe specjalizacje. FRIS jest rekrutacyjny, ale nie w kontekście rekrutowania jednostki, ale zastanawiania się jakich kompetencji potrzebujemy, poprzez analizę kompetencji które już mamy a następnie zbudowanie z ich wykorzystaniem mapy efektywności procesu. Wtedy możemy zobaczyć, jaki styl myślenia może wzmocnić nasz zespół. Zwracam na to uwagę gdyż nie możemy powiedzieć, że jeden styl myślenia jest lepszy od drugiego. Każdy ma swoje unikalne mocne strony i w przypadku każdego pojawia się coś co FRIS nazywa długimi ogonami.
OZ: Powiedziałaś o mapie efektywności procesu zespołu. Czy powstaje z tego jakiś raport?
MD-S: FRIS daje również możliwość wygenerowania raportu zespołowego. Raport wskazuje gdzie znajdują się poszczególni członkowie zespołu w kontekście planowania projektów, ich przygotowania i realizacji, jak włączają innych w pracę zespołu, jak się komunikują i dbają o relacje. Raport zespołowy pokazuje uśrednione wyniki danego zespołu, pokazuje jakie są zagrożenia, i w których momentach dany projekt może się nie udać. Myśląc o raporcie zespołowym warto wiedzieć, że można przebadać dział, czy grupę działów, jeśli np. chcemy uzyskać wiedzę przy tworzeniu interdyscyplinarnych zespołów lub wiemy, że firma będzie wchodziła na nowy obszar a to oznacza, że np. będzie potrzebowała osób, które będą wnikliwie weryfikowały poszczególne pomysły. Badanie FRIS pozwala też „przypomnieć sobie” o kompetencjach danej osoby, którą przyjęliśmy do organizacji na określone stanowisko tymczasem zapominamy, bo nie wymaga tego organizacja, że ma ona szereg kompetencji, które sprawdziłby nam się w innej sytuacji czy też w ramach tworzenia nowego projektu.
OZ: Gdzie najlepiej sprawdza się FRIS?
MD-S: Obszarem, w którym się specjalizuję jest praca coachingowa ukierunkowana na świadome budowa ścieżki kariery, procesy realizacji zmiany zawodowej czy budowanie swojej efektywności w roli zawodowej. W każdym z tych procesów czasami korzystam z narzędzia, jakim jest FRIS. Pracuję również z zespołami i firmami w projektach związanych z budowaniem efektywności zespołów. W tej pracy również często korzystam z tego narzędzia budując świadomość nie tylko swoich mocnych stron ale też różnic indywidualnych. Tą wiedzę przekładam z zespołami na język komunikacji, budowanie zespołów projektowych czy zwiększanie efektywności pracy zespołowej. Warto jednak mieć świadomość, że FRIS nie jest lekiem na całe zło, ale jest na tyle wdzięcznym narzędziem, że może być dla bardzo wielu osób i organizacji narzędziem, które pozwoli ukierunkować myślenie o zmianie, pozwoli na przygotowywanie się do transformacji. Jest to też narzędzie, które odpowiada na pytanie, co stanie się z moją firmą, jeśli podczas rekrutacji preferuję osoby o jakimś konkretnym sposobie myślenia i działania. Warto się wtedy zastanowić na ile mój styl myślenia nie powoduje, że za chwilę firma przestanie rosnąć gdyż nie będzie osób o podobnym do mojego stylu myślenia i działania.